Từ lâu, chúng ta đã quá quen với sự đa dạng và phong phú của hoa trái bốn mùa, mùa nào thức ấy. Với những ngày cuối hè và đầu thu mát mẻ, quả na được rất nhiều gia đình lựa chọn bởi hương vị thơm ngon và chứa nhiều dinh dưỡng. Cùng tìm hiểu những công dụng tuyệt vời của thức quà hấp dẫn này nhé.
Tìm hiểu thông tin chung về quả na
Quả na là loại cây quen thuộc với nước ta và ghi dấu ấn bởi vị ngọt, hương thơm ngon khó cưỡng và phù hợp với khẩu vị của rất nhiều người. Cây có danh pháp Annona squamosa và thuộc loài A.squamosa, chi Annona (chi Na), họ Annonaceae và bộ Magnoliales và có nguồn gốc từ quần đảo Angti.
Na là loại quả được gọi với rất nhiều tên khác nhau là phan lệ chi, sa lê, mãng cầu dai, mãng cầu na và mãng cầu ta. Ở miền Nam nước ta có một loại mãng cầu dai, hay còn gọi là mãng cầu Vũng Tàu, mãng cầu Cấp có quả to hơn quả na bình thường, quả cầm vào rất nặng, chắc, ít hạt, nhiều thịt và rất thơm ngon.
Mặc dù quả mãng cầu Cấp nhìn không đẹp mắt, vỏ xù xì, múi không mọng và đều nhau nhưng có vị chua chua ngọt ngọt và mùi rất thơm rất hấp dẫn. Bình thường loại na này có thể để ăn trực tiếp hoặc dầm với đá và đường, ăn rất mát và ngon cho những ngày hè nóng nực.
Mô tả đặc điểm nhận dạng cây na
Cây na là loại cây thân gỗ, thường cao khoảng từ 2m đến 8m. Thân cây ngắn, các tán cây phân tán không đều nhưng tán rất rộng, vậy nên chúng có thể được trồng để không chỉ lấy quả na mà có thể trồng để che mát, chắn bụi. Lá cây mọc xen kẽ nhau với các cuống lá dài. Lá cây có hình mác hoặc hình elip, đáy lá rộng, dài nhọn đến phần đỉnh lá.
Cây thường mọc hoa đơn độc, hoa có 4 cánh mọc ở nang lá và hướng xuống mặt đất rồi sau đó dần nở thành quả na. Khi đang còn nhỏ, hoa có màu xanh đậm và thường nhỏ, khi già hoa sẽ nở 4 cánh và có màu vàng nhạt đẹp mắt với hương thơm thoang thoảng. Phần nhụy ở giữa có những vệt đỏ và lộ bầu noãn ở giữa.
Khi phát triển, bầu noãn sẽ hình thành những quả mọng hình tụ. Những hình tụ dính với nhau tạo thành một khối hình cầu hoặc hình tim. Bên ngoài quả na thường có màu xanh, gồm nhiều rãnh và nhiều mắt với đường kính khi lớn dao động từ 6cm – 10cm. Khi chín, na chín có màu trắng pha xanh nhạt, quả thơm và ăn ngọt.
Được xem là cây bản địa thuộc vùng đất Caribe, một cây na thường mất 3-4 năm để cho ra quả na nhưng thành quả rất xứng đáng với độ ngon của chúng. Hạt na thuôn dài, nhẵn bóng có màu nâu sẫm hoặc đen. Hạt na có kích thước dao động từ 1.3cm – 1.6cm.
Hạt na có chứa độc đố rất cao nên thường được dùng để diệt chấy rận, làm thuốc trừ sâu. Khi dùng nên cẩn thận vì có thể hạt của quả na sẽ gây bỏng da. Cây na có thể thu hoạch quanh năm, không chỉ dùng quả để ăn mà người ta có thể dùng lá và hạt cho nhiều mục đích khác nhau.
Các loại na phổ biến hiện nay
Ở vùng Bắc Trung Bộ và cả miền Bắc thường nổi bật với hai loại na là quả na bở và na dai. Xét về bên ngoài thì hai loại na không có sự khác biệt nhưng quả của na bở thường nhỏ hơn na dai.
Quả na bở khi chín có phần vỏ và phần thịt thường không dính chắc vào nhau nhưng tổng thể các múi lại không kết dính với nhau nên khi chín rụng dưới gốc thường nát ra từng phần. Na có vị ngọt nhẹ, phù hợp với người không thích ăn ngọt.
Trong khi đó, na dai lại có nhiều đặc tính nổi bật hơn như phần vỏ nhẵn dễ bóc vỏ, các múi của na dai dính chắc với nhau nên không dễ nát. Na dai khi chín sẽ có vị rất ngọt, vỏ xanh, thịt trắng, phần múi của quả na ăn dai dai và hạt lại nhỏ, nhiều thịt và mùi hương rất thơm, vị ngon khó cưỡng nên thường được ưa chuộng hơn na bở.
Ở nước ta có hai vùng Đồng Bành và Đồng Mỏ thuộc huyện Chi Lăng, Lạng Sơn được xem là hai vùng có vựa cây trồng quả na bở và na dai lớn nhất cả nước. Tuy nhiên, các giống na này vẫn được trồng khắp các tỉnh trên cả nước.
Công dụng của quả na với sức khỏe
Cây na nói chung và quả nói riêng có chứa rất nhiều vitamin và khoáng chất tốt cho sức khỏe con người. Theo các nghiên cứu, trong lá na có chứa 0.08 dầu, không chứa glucozit nhưng chứa ancaloit vô định hình. Quả na có chứa từ 38-42% dầu cùng rất nhiều các axits béo. Ngoài ra, hạt na còn chứa anonain, một loại alkaloid cùng nhiều acid và glycerid.
Trong khi đó, na chứa nhiều dưỡng chất nhất và heo nghiên cứu, trong 100g thịt của quả na có chứa 2,7% protid, 1.73% tinh bột, 14.52% saccharose, 72% glucose và rất nhiều vitamin C. Ăn 100g na sẽ cung cấp cho bạn rất nhiều chất xơ, gluxit, protein, nước cùng nhiều khoáng chất như photpho, canxi, nhóm vitamin B có lợi cho sức khỏe.
Nhiều lợi ích cho da và tóc
Na có chứa nhiều chất chống oxy hóa và vitamin A giúp bảo vệ cấu trúc tế bào cũng như phục hồi những hư tổn, giúp da và tóc luôn căng bóng, suôn mượt. Bên cạnh đó, lượng chất chống oxy hóa trong quả na dồi dào cũng là một lợi thế giúp bảo vệ cơ thể khỏi dấu hiệu bị lão hóa do thời gian. Protein và vitamin A có trong na giúp sản xuất collagen, nâng cao sức khỏe cơ bắp,…
Ăn na tốt cho phụ nữ mang thai
Quả na có chứa hàm lượng cao folate- một chất giúp thai kỳ khỏe mạnh, ngăn ngừa các khuyết tật ống thần kinh. Phụ nữ mang thai khi ăn thường xuyên có thể tăng sản xuất sữa mẹ, giảm nguy cơ bị sảy thai cũng thư giúp ngăn ngừa tình trạng ốm nghén và kiểm soát tốt hơn tâm trạng của thai phụ.
Giúp ngăn ngừa thiếu máu
Những bệnh nhân bị bệnh thiếu máu luôn đường khuyến khích ăn na thường xuyên bởi trong na có chứa lượng chất sắt cao. Sắt chính là nguyên nhân chính gây thiếu màu kèm với các triệu chứng mệt mỏi, chóng mặt. Ăn na sẽ giúp bệnh nhân cải thiện được thể trạng bản thân.
Có thể bạn quan tâm:
- Mãng cầu – Loại trái cây mang hương vị đặc trưng mùa hè
- Rau xà lách – Phân loại và những lợi ích khi sử dụng
Tăng thị lực cho mắt khi ăn na
Na có khả năng nâng cao thị lực cho mắt. Điều này là bởi trong na có chứa chất lutein – caroten, một chất oxy hóa có khả năng chống lại các gốc tự do đồng thời lượng lutein cao có trong quả na cũng giúp giảm khả năng bị thoái hóa điểm vàng, cải thiện thị lực, ngăn ngừa sự phát triển của đục thủy tinh thể cũng như tăng độ sáng cho mắt.
Giúp giảm cholesterol cho cơ thể
Như chúng ta đã biết, lượng cholesterol xấu trong cơ thể sẽ làm tăng nguy cơ mắc các bệnh như đột quỵ, nhồi máu cơ tim. Bên cạnh đó, chế độ sống thiếu lành mạnh cũng khiến cơ thể tích lũy lượng chất béo xấu. Ngoài ra, việc ăn uống thiếu vitamin B3 cũng làm tăng hàm lượng cholesterol xấu tích lũy trong cơ thể và bạn có thể an tâm vì quả na sẽ giúp bạn giải quyết tình trạng này.
Trong quả na có rất nhiều niacin, một loại vitamin B3 có khả năng thúc đẩy sự hình thành HDL-C giúp giảm hàm lượng cholesterol xấu cũng như giúp cơ thể ngăn chặn sự hình thành và phát triển của bệnh xơ vữa động mạch trong mạch máu.
Bài viết hy vọng đã giúp bạn có những thông tin về quả na cũng như những lợi ích mà chúng mang lại cho sức khỏe mỗi người. Thông qua bài viết trên, hãy luôn bổ sung na vào bữa ăn hằng ngày của gia định bạn để có thêm nhiều chất dinh dưỡng có lợi cho sức khỏe.
